حسن بن زاهد کرمانی دانشمند کیمیایی سده هشتم هجری و آثار او در کیمیا

تبیین هستی‌شناسانه عالم اوسط در اندیشة کیمیایی حسن بن زاهد کرمانی

تاریخ علم نگرش حال­محور به فلسفة علم، آن را صرفا ناظر بر علوم جدید مانند فیزیک و زیست­شناسی می­پندارد و بخش بزرگی از معرفت بشری مانند کیمیا را که در علم کنونی جایی ندارند، نادیده می­گیرد. این مقاله تلاش دارد با پرهیز از چنین نگرشی، به بررسی هستی­شناسانه ماهیت علم کیمیا نزد حسن بن زاهد کرمانی، کیمیاگر ایرانی سدة هشتم هجری بپردازد. آثار حسن بن زاهد، حاوی ساختاری قوی و اندیشه­ای منسجم در باب کیمیا...

جایگاه تجربه و آزمون در منظومۀ کیمیایی حسن بن زاهد کرمانی

حسن بن زاهد کرمانی کیمیاگر ایرانی سدۀ هشتم هجری است. او در جهان‌بینی کیمیایی خود، کیمیا را علم الهی و علم برتر معرفی کرده و آن را به عرفان و سلوک پیوند زده است؛ در عین حال اتکای مفاهیم و اصول کیمیایی بر تجربه و آزمون در کیمیای او قابل پیگیری است. ما در این مقاله، جایگاه «تجربه» و «آزمون تجربی» را در منظومۀ کیمیایی وی بررسی می‌کنیم. بدین منظور ابتدا دو مفهوم «کیمیای جوّانی» و «کیمیای برّانی» که می...

کیمیا در آثار جابر بن حیان

کیمیا برای جابر معرفت کلی است بنابراین، هدف اصلی کیمیا از نظر وی یافتن راهی برای شناخت عالم و مهم ترین جنبهء این هدف جستجوی حکمت واقعی است. هدف این نوشتار بررسی اجمالی تفکر جابر در زمینهء کیمیا با نگرشی هرمنوتیک است.

کیمیا در آثار جابر بن حیان

زندگی و آثار شاه بن شجاع کرمانی و طبقه‌بندی سخنان او

ابوالفوارس، شاه بن شجاع کرمانی (درگذشته 288ه.ق) شاهزاده‌ای است که از دنیا روی گرداند و به تصوّف روی آورد. او خود را در طریقت به ابوحفص حدّاد (درگذشته 264ه.ق) منسوب کرده و ابوعثمان حیری (درگذشته 298ه.ق)، از بزرگان متصوّفه، از شاگردان وی بوده است. کتاب او، مرآهالحکماء، در گذر زمان از بین رفته؛ امّا در لابه‌لای کتاب‌های صوفیان، خصوصاً تذکره‌ها، پاره‌ای از سخنان او به صورت پراکنده آمده است. بررسی و ریشه...